Met de camper in Warschau

Van Bialowieza in het oosten van Polen rijden we met de camper naar Warschau. Anderhalve dag brengen we door in Polens hoofdstad, die een turbulente geschiedenis kent. Net als Gdansk is de stad na 1945 herbouwd. Toch is het ‘ansichtkaartgevoel’ hier veel minder aanwezig. Warschau is op het oude centrum na vooral een moderne stad, die uit de as is herrezen. 

Job was zo’n 25 jaar geleden is Warschau en herinnert zich uit die tijd vooral een lege stad met keienbestrating en bejaarden die de straat veegden. Dat beeld is er niet meer. 

Historische Centrum

We lopen de stad binnen vanaf de parkeerplaats/annex camperplaats en staan na het beklimmen van de trappen meteen in het historische centrum. De Oud Markt, die 25 jaar geleden dus leeg was, is nu omzoomd met terrasjes en restaurantjes. Ook dit marktplein staat op de UNESCO Wrelderfgoedlijst en is compleet herobouwd na de oorlog. Toch ziet het er doorleefder en minder perfect, 'echter' dus  uit dan de Lange Markt in Gdansk, vinden we, 

Oude Markt

standbeeld Madame Curie

Vroegere Koninklijk Paleis

Graf van de Onbekende Soldaat

We lopen via de stadspoort naar de Nieuwe Stad, die overigens ook nog uit de 15e eeuw dateert en staan even stil bij het standbeeld van madame Curie. De rest van de wandeling leidt ons later via de restanten van stadsmuren naar het Slotplein met het Koningsslot. We lopen verder over de Koningsweg, maken een ommetje naar het graf van de onbekende soldaat, waar net de wacht wordt afgelost. 

Copernicus en de ringen van de hemellichamen

Poort van de universiteit

Waar kijken deze mannen toch naar.

Terug op de autovrije hoofdstraat lopen we met de Polen mee langs de vele restaurantjes en de winkels. We komen Copernicus weer tegen, met wie we in Torun al kennis maakten. We vergapen ons aan de prachtige poort naar de universiteit en grinniken bij het nabij gelegen pand waar het lijkt dat de vier beelden die de gevel versieren bestaan uit mannen, die hun sixpack bewonderen.

We overnachten op de camperplaats, die weliswaar heerlijk dicht bij de stad ligt maar ook wel heel lawaaiig blijkt. 

Wilanowpaleis

De volgende dag rijden we met de camper naar het ruim 8 kilometer zuidelijker gelegen Wilanowpaleis en vinden er tot ons geluk niet ver vandaan een parkeerplekje. Dat is wel meer geluk dan wijsheid, want parkeerplekken zijn er schaars. We hebben  geen spijt van deze tocht, want het paleis blijkt een prachtig barokslot, dat van eind 17e eeuw dateert en voor de toenmalige koning Jan III is gebouwd. De man is prominent aanwezig op een levensgroot schilderij, waarop hij te paard is afgebeeld. Het paleis is nog altijd weelderig ingericht en wordt omgeven door mooie tuinen, vol rozenperken en andere bloemen. We brengen er de ochtend in door. 

Tip: Het paleis is vanuit de stad bereikbaar met bus 116, 180 en 519

Museum van de Opstand

Van een geheel andere orde is het in 2004 geopende Museum van de Opstand. We hebben in de Wolfschanze van Hitler al gehoord over de opstand van Warschau en het daarop volgende bevel van Hitler om de stad in de as te leggen. In dit museum wordt op een aangrijpende manier deze donkere geschiedenis van Warschau levend gehouden. In een decor van kinderkopjes en puin en met het geluid van geweren en bommen op de achtergrond wordt aan de hand van foto’s en filmfragmenten het verhaal van de opstand verteld. Het is een deel geschiedenis waar we niet veel van afwisten. Dat halen we hier in. Via een Nederlandstalige audiotour horen en zien we (soms te) gedetailleerd wat er in augustus en september 1944 is gebeurd.

tafereel in het museum

In augustus 1944, in de weken van hoop na de landing in Normandië, besloot de verzetsorganisatie het Nationale Leger, in samenspraak met de uitgeweken regering in Londen, tot een opstand tegen de Duitsers. Ze hoopten daarbij op steun van het oprukkende Rode Leger maar Stalin weigerde hulp. Het Rode Leger keek dus werkeloos toe, terwijl het aan de overkant van de rivier lag. De met hoop en veel steun van de bevolking begonnen opstand duurde uiteindelijk 63 dagen. Op de foto’s en de filmfragmenten is te zien hoe veelal jonge mensen de verzetslieden hielpen, barricades oprichtten en nieuwsbulletins verspreidden. De Duitse overmacht bleek echter te groot en begin oktober gaven de opstandelingen zich over. Overlevenden werden door de Duitsers afgevoerd naar concentratiekampen en naar de Arbeitseinsatz. Alles van waarde werd naar Duitsland vervoerd en vervolgens werd de stad letterlijk plat gebrand. Meer dan 15.000 Poolse strijders lieten het leven in deze gevechten en onder de burgerbevolking vielen  maar liefst 150.000 doden. Uiteindelijk werd Warschau voor 85% met de grond gelijk gemaakt. Zoals gezegd, het is een geschiedenis waar we nauwelijks iet van weten. We zijn er stil van. 
Overigens was er enige jaren eerder al een opstand in het ghetto geweest, waar de Joden van de stad bijeen gedreven waren. Ook die opstand is bloedig neergeslagen en van dat deel van de stad is letterlijk geen steen op de andere blijven staan. 

Aan de opstand  in augustus 1944 deden heel veel )vaak heel jonge' vrouwen mee. In de stad worden zij met een tentoonstelling van portretten geèerd.

Na deze vernietiging stond het Rode Leger in januari 1945 klaar om de stad over te nemen. Polen werd vervolgens na Duitslands overgave een vazalstaat van Rusland. 

Volksverhuizing

In Gdansk hebben we al gehoord hoe daar het oorspronkelijke Duitse deel van de bevolking werd weggejaagd. Pjotr vertelde ons al hoe zijn uit Warschau afkomstige en daaruit verjaagde ouders na de oorlog niet terug keerden naar hun verwoeste stad. Net als veel anderen trokken zij naar Gdansk, waar inwoners van Warschau terecht konden in de door Duitse bewoners achter gelaten appartementen. Wat een volksverhuizing! We zijn er stil van. 

Van het hele drama is in Warschau heden ten dage weinig tot niets terug te zien. De stad is steen voor steen weer opgebouwd en inmiddels een moderne stad vol kantoren en Westerse winkels. 

Overnacht 

Dag 11 in Warschau op camperplaats, annex parking Warzawa, campercontact 8702. Heel dicht bij het oude centrum; de trappen op en je bent er. Wel heel lawaaiig om te overnachten. 

Dag 12 in Warschau op camping Wok, 10 kilometer van het centrum. De bus naar het centrum stopt op 250 meter van de camping. We rijden met bus 146 tot bij het stadion. Daar stappen we op tram 22, die bij het Museum van de Opstand stopt. Campercontact 41096.