Oorlogsmonumenten en Nationale Parken in Wit-Rusland

Een plek om stil van te worden. Dat is het Khatyn Memorial ter nagedachtenis aan de duizenden plat gebrande dorpjes en nederzettinkjes in Wit-Rusland. We komen er langs als we met de camper rijden van Minsk naar het Domzarycy Bereninksky Reserve en later naar Braslaw Lake. 

We leerden het al in Minsk: in Wit-Rusland is in de oorlog een kwart tot een derde van de bevolking omgekomen, maar liefst 2,3 miljoen mensen. Zij worden op meerdere plaatsen herdacht maar speciaal bij het Khatyn Memorial.


Khatyn Memorial

De geschiedenis van Khatyn is afschuwelijk. Het dorp met 26 huizen en 156 inwoners is op 22 maart 1943 platgebrand door een Duits bataljon als wraak voor de dood van vier Duitse politiemensen door de partizanen. De inwoners zijn bijeen gedreven in een schuur, die vervolgens in brand is gestoken. Slechts een handvol kinderen en één volwassene hebben het drama overleefd. Khatyn was echter niet uniek: hetzelfde is gebeurd in nog 628 dorpen, waarvan er 186 nooit zijn herbouwd. Tel hierbij op de honderden concentratiekampen en je begrijpt dat Wit-Rusland geldt als het land dat in Europa waarschijnlijk het meest heeft geleden in de oorlog. (zie ook het artikel van Trouw uit 2012). 

Het Khatyn Memorial ligt op de plek van het oude dorpje Khatyn maar herdenkt al de doden die in Wit-Rusland zijn gevallen. Het is nu een stil en vredig en indrukwekkend oord, waar de vroegere huizen symbolisch met betonnen dakjes en schoorstenen zijn weergegeven. In die schoorstenen hangen klokken, die iedere 30 seconden even luiden. De 186 nooit herbouwde dorpen zijn weergegeven in een veld kleine grafstenen. Een enorm standbeeld van een wanhopige vader (een van de zes overlevenden), die zijn dode zoon in zijn armen houdt domineert de plek. Drie berken bij een eeuwige vlam symboliseren dat een kwart van de bevolking is weggevaagd. Het geheel laat iedereen op een ingetogen wijze stil staan bij de onvoorstelbare gebeurtenissen hier. Ook wij zijn er stil van.





Berezinsky Reserve 

We rijden verder noordwaarts naar het Berezinsky Reserve National Park. Dit National Park ligt bij de Berezinarivier en omvat aan de natuur overgelaten bos en moeras. In het beschermde gebied leven heel veel dier- en vogelsoorten en bloeien veel verschillende planten. Onder leiding van de jonge gids Alexandra lopen we door een stukje van het gebied. 

Alexandra werkt hier verplicht twee jaar. Door hoge cijfers op de middelbare school mocht ze gratis studeren maar dat betekent wel dat ze na haar studie twee jaar voor de overheid moet werken. Zij is voor die periode in dit Nationaal Park gestationeerd en kwijt zich met enthousiasme van haar taak om voorlichting te geven. 

Bij het reservaat hoort ook een klein museum met opgezette dieren. Dat klinkt stoffig maar blijkt een leuk museum te zijn, waarin de dieren in een zo natuurlijk mogelijke omgeving worden gepresenteerd, samen met soortgenoten. We zien onder andere beren, bevers, bizons en everzwijnen maar ook heel veel verschillende soorten vogels. Al met al een leuk museum, waar we met plezier een uurtje rond lopen.

Daarna rijden we over landelijke wegen verder naar het noorden. Weer komen we langs golvende akkers, kleine dorpjes met houten huizen en uitgestrekte bossen met vooral naaldbomen. 



Nog een oorlogsmonument

 We stoppen even bij wederom een oorlogsmonument, dat de vernietiging van een dorpje weergeeft. Op de plek van de vroegere huizen rest nu slechts een fundament en een steen met de namen van de omgekomen bewoners. Opvallend vaak zien we de namen van grootouders, een volwassen kind en enige kleinkinderen. Weer zijn we stil van zoveel wreedheid. En we wisten er niets van. 
We hebben inmiddels begrepen dat er in de Tweede Wereldoorlog in Wit-Rusland letterlijk duizenden kleine dorpjes door de Duitsers zijn aangevallen en vernield. Veelal was dit als wraak voor daden van de Partizanen, die hier vanuit de bossen sterk tegenstand boden. 
   



Twee kerken

In Hlyzbokaye parkeren we even bij twee vrolijk gekleurde kerken. De lichtblauwe blijkt een Russisch-orthodoxe kerk met heel veel schilderijen en iconen, de gele de rooms-katholieke evenknie 




Braslaw Lake National Park

Hierna rijden we verder naar Braslaw Lake National Park, in het noorden van Wit-Rusland. Daar heeft Hans een plekje voor de campers gevonden aan de rand van een prachtig meer. We blijven er twee nachten staan. 
Op deze vrije dag lezen we wat, luieren we wat en maken we een wandeling langs het uitgestrekte meer. 'Ons' meer maakt deel uit van een verzameling grote en kleinere meren, die ooit zijn ontstaan door een gletsjer. Het is er mooi en - in deze tijd van het jaar - stil. 


Zicht op ons wildcamp


Dag 7 Overnacht: op parkeerterrein bij Berezinsky Biosphere Reserve NP. Hans heeft in het nabij gelegen hotel drie kamers geregeld, die we kunnen gebruiken om te douchen. Eigenlijk zouden we hier nog een dag langer staan om onder leiding van een gids een fiestocht te maken. Deze tocht kan echter niet doorgaan. Daarom vertrekken we de volgende dag en staan we een dag exta bij Braslaw National Park. Gereden van Minsk naar Berezinsky National Park: 148 kilometer
Dag 8 en 9Overnacht: op Wildcamp bij het Braslaw LakeGereden: van Berezinsky National Park naar Braslaw Lake National Park: 150 kilometer  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten