Scheepsliften en bunkers

Wat mensenhanden kunnen maken zien we in het noorden van Polen bij de ingenieuze scheepslift in het kanaal van Elblag maar ook bij de enorme bunkers in Hitlers voormalige hoofdkwartier, de Wolfschanze. Daar realiseren we ons ook weer wat mensenhanden kunnen breken. 


We zijn gewaarschuwd voor de slechte staat, waarin de wegen in Polen zouden verkeren maar tot dusverre zijn we op onze camperreis door Polen alleen maar goede wegen tegen gekomen. We hebben ook gezien dat er op veel plaatsen hard aan het wegennet wordt gewerkt. Maar op weg van het kasteel bij Malbork naar het Elblagkanaal via de wegen 515, 527 en 526 moeten we toch een stukje ouderwetse Pools wegdek trotseren.
Stukje Pools wegdek

Met name in weg 527 zit een 10 kilometer lange lappendeken van kuilen, gaten en opgevulde stukjes asfalt. We hobbelen en schudden er voorzichtig overheen. Snel gaat deze route over niet al te brede wegen niet maar het is bij elkaar wel een mooie tocht over en door het uitgestrekte Poolse platteland. 


Scheepslift bij Buczyniec

Ons doel is de scheepslift bij Buczyniec bij het kanaal. Hier kunnen we zien hoe scheepjes (maximaal 25 meter lang en 3.30 m breed) van het ene deel van het kanaal naar het volgende worden getransporteerd. In dit 80 kilometer lange vaarwater van Elblag naar Ostroda moet namelijk over een afstand van 10 kilometer 100 meter hoogteverschil worden overbrugd. Dat gebeurt op vijf plekken met een soort treinwagons, die over rails het water inrijden. De schepen varen er in en wagon-en-scheepje worden via een kabelsysteem over de rails getrokken naar het volgende deel van het kanaal. De wagon rijdt het water in het scheepje vaart er weer uit en kan de reis vervolgen. 




Dit systeem dateert uit de tweede helft van de 19e eeuw en werkt op waterkracht en zwaartekracht. Als aan de ene kant de wagon met een scheepje omhoog gaat, gaat een soortgelijke wagon met schip aan de andere kant naar beneden. De kabels worden in beweging gezet door waterkracht van een nabij gelegen waterrad.
Vroeger werden door het kanaal agrarische goederen en vee en hout vervoerd naar Elblag. Tegenwoordig wordt deze vaarweg alleen nog voor pleziervaart en toeristenbootjes gebruikt. 
Tip: zet in de navigatie GPS: N 53.98002  E 19.61888. Het plaatsje Buczyniec is anders moeilijk te vinden. Wil je het stukje slechte weg vermijden, rijd dan via Elblag en de S7 en neem afslag Paslek. Toets daarna bovengenoemde coördinaten in. 

 Wolfschanze

Van het kanaal rijden we 150 kilometer oostwaarts naar de Wolfschanze. Dit voormalige hoofdkwartier van Hitler vinden we 10 kilometer ten oosten van Ketrzyn, diep verscholen in een enorm woud. 
Hitler verbleef hier met zijn staf het grootste deel van de tijd tussen juni 1941 en november 1944, vooral om het offensief in het Oosten te kunnen volgen. Maar hier werden ook de plannen gesmeed om de Joden uit te roeien en het commando gegeven om de stad Warchau met de grond gelijk te maken als vergelding voor de opstand die daar was uitgebroken.

Het complex bestond uit een groep bunkers en versterkte gebouwen in een dichtbebost gebied, omringd door prikkeldraad. Hoewel Hitler zich onaantastbaar waande, nam hij kennelijk toch het zekere voor het onzekere om een gevoel van veiligheid te krijgen. De bunkers voor hem en voor kopstukkken als Himmler en Göring hadden zes meter dikke betonnen muren en het dak van Hitlers bunker was maar liefst 8,5 meter dik. Op het hele complex, verspreid in het bos, stonden tientallen barakken en kantoren. Het geheel was zwaar beveiligd maar desalniettemin pleegde op 20 juli 1944 hier een groep officieren onder leiding van kolonel Claus von Stauffenberg een bomaanslag op Hitler. Er vielen enkele doden maar Hitler zelf werd slechts lichtgewond. Vier maanden later, in november 1944, rukte her Rode Leger op en verliet Hitler de Wolfsschanze. In januari 1945 vertrokken de Duitsers in zijn geheel uit het complex en bliezen zij de kantoren en bunkers op. 


Aan de hand van een plattegrond wandelen we en paar uur rond in dit voormalige hoofdkwartier. De restanten van de enorme bunkers staan er nog, deels vernietigd, deels overgroeid met mos en uiteindelijk zal de natuur het wel winnen. De combinatie van de grote bomen, de rust van de ritselende bladeren en de restanten van de enorme bunkers geven het geheel een wat onwerkelijke en vervreemdende sfeer. De natuur is prachtig en machtig en eigenlijk moeilijk te rijmen met de grootheidswaanzin die hier heeft geheerst.
Overnacht   Dag 7: bij de Wolfschanze. Op het parkeerterrein, onder de bomen mag je overnachten. Heerlijk rustig. Er is water en elektriciteit en bij het hotel zijn douches en toiletten. Campercontact 18739. N 54.07945 E 21.49306 

Gizycko 

Op maar 35 kilometer van de Wolfschanze ligt Gizycko, precies tussen twee grote meren in de streek Mazurië, het merengebied in het noordoosten van Polen.  We rijden er in een goed half uur naar toe. Het is door die ligging een populaire plek voor watersporters. 

En wat doe je dan, op een zonnige zondag? Juist, een stukje varen. Het viel hier overigens nog niet mee om het vertrekpunt van de toeristenboten te vinden. Langs het kanaal, dat dwars door het plaatsje loopt en de twee meren met elkaar verbindt, kun je weliswaar wel privé boten huren maar 50 euro voor een uurtje vonden wij toch echt te gortig. Uiteindelijk vonden we het vertrekpunt van de toeristische rondvaartboten in de haven vlakbij de hangbrug/annex uitkijksteiger. Hier vertrekken boten voor langere of kortere tochten, als er tenminste animo genoeg is. Dat was nu geen probleem, zodat wij gemakkelijk mee konden op een tochtje van anderhalf uur. De rest van de middag zitten we op een terrasje en wandelen we met de vele Poolse toeristen rond. 


Brug

De aloude smoes ‘de brug stond open’ kun je hier overigens heel vaak gebruiken. Midden in het dorp ligt een zwenkbrug, die in het seizoen wel meer dan tien keer per dag op vaste tijden draait en dan soms wel meer dan een uur open staat voor de doorvaart van jachtjes en wat grotere schepen. Auto’s moeten dan omrijden. Voetgangers kunnen twee andere, hogere, bruggen gebruiken. 
De brug staat open
Overnacht: Dag 8 
Camping C-1 Zamek in Gizycko. Leuke camperplaats, op gras, midden in het centrum, vlakbij klein plezierhaventje. Campercontact 14851. De camping ligt net voor de draaibrug als je uit de richting Ketzryn of Magrowo komt. Kom je van de andere kant, dan ligt de camping dus net na de brug maar dan moet je in het stadje omrijden. Je mag met een camper (tenzij dat die lager is dan 2.50 meter) NIET over de brug! 

1 opmerking: