Montenegro - Durmitor Nationaal Park

Van Skhoder in Albanië naar Zlabak in Montenegro

Het is ruim 200 kilometer rijden met de camper van Skhoder in Albanië naar Durmitor Nationaal Park in Montenegro en daar doen we ruim zes uur over, inclusief een half uur oponthoud bij de grens, boodschappen doen in Podgorica en een fotostop bij de Tarabrug.Het is een prachtige route over een goed berijdbare weg. 

Dag 28   18 juni

Het is raar hoe een grens echt een grens kan zijn. We zijn de nauwe grensovergang bij Hani i Hotit nog niet over of het landschap is groener en minder stoffig. We rijden door een vruchtbaar agrarisch gebied met onder ander wijnbouw. Na Podgorica voert de weg vrijwel de gehele route langs de rivier Moraca. Diep beneden ons, tussen de bergwanden, zien we de smalle smaragdgroene stroom lopen. 

De smaragdgroene rivier Moraco, diep beneden ons

Zestien kilometer voor Kolasin, bij een haarspeldbocht,  aarzelen we hevig: blijven we deze goede weg naar Kolasin en Mojkova volgen. Of slaan we linksaf een ‘gele weg’ in, over en door de bergen, rechtstreeks naar Zabljac, zoals de richtingborden en TomTom aangeven. We kiezen toch voor de eerste optie en rijden vanaf Mojkovac langs de Tara en de Tara kloof.

Tarakloof

Ook dit is een prachtige en goed berijdbare route met zicht op de bergen en bossen en de Tararivier naast en beneden ons. Hoe verder we komen, hoe hoger de door de rivier uitgesleten rotswanden naast ons oprijzen. 

Brug over de Tararivier en -kloof

een blik in de Tarakloof

De Tarakloof is de langste en diepste kloof in Europa en de tweede op aarde, na de Grand Canyon in Amerika. Omdat de weg vrij laag in de diepte van de kloof loopt, krijgen we nog niet een echte indruk van de grootte en weidsheid ervan. Een betere impressie krijgen we bij de Tarabrug. Hier zie je de rivier 150 meter onder je en kijk je aan beide zijden de canyon met zijn wijkende rotswanden in. De kloof is hier ruim 850 meter breed. Waaghalzen kunnen hem oversteken via een Zipline!. 

Zabljak

Vanaf de brug is het nog 23 kilometer naar Zabljak, waarvan er tien uit een oneindige reeks haarspeldbochten bestaan.

Zabljak is een toeristenplaats, die het in de winter van skiërs moet hebben en in de zomer van mensen die het Nationaal Park Durmitor bezoeken of willen raften op de Tara. Het bestaat vooral uit een verzameling hotels, restaurants en guesthouses.

Er zijn in de omgeving enige campings maar met een camper kun je effectief maar op een of twee terecht. De andere liggen aan te steile weggetjes, die met een camper niet zijn te nemen.

Camping Kod Boce. De 'hondenhokjes'op de achtergrond zijn kleine trekkershutjes. 

Van ventilator naar verwarming

Wij komen terecht op camping Kod Boce, waar we op 1450 meter hoogte rondom een prachtig uitzicht hebben. En dat we zo hoog zitten, is ook aan de temperatuur te merken. Binnen 24 uur gaan we van de ventilator (om de camper enigszins koel te houden) in Skhoder naar een vestje en zelfs verwarming en warme sloffen om het ’s avonds bij 6 graden comfortabel te hebben!

Gereden: 210 kilometer

Overnacht: Camping Kod Boce, even buiten Zabljac, richting Savnic

Weer: Half bewolkt, ’s avonds koud

4x4 tour door Nationaal Park Durmitor

Dag 29  19 juni 

Via www.Summit.co.me regelen we een zgn. jeeptour door het Nationaal Park. En deze keer is het echt een 4x4 tour! Precies om tien uur haalt een comfortabele donkerblauwe Mitsubishi 4x4 auto ons op en krijgen we een ruim vier uur durende privé-rondrit door het schitterende natuurgebied. Chauffeur Danilo rijdt met ons de ca. 90 kilometer lange Durmitor Ring. Hij vertelt erbij in het Engels en houdt regelmatig een fotostop. Zo rondgereden worden is een luxe ervaring en we voelen ons op slag Hele Belangrijke Personen! De jeeptour is voor ons geen weggegooid geld; met de camper zou deze route niet te rijden zijn. 

De route is grofweg in drieën te delen. Het eerste deel voert langs en over een vrijwel ongerept gebied van bergen en rotsen. Het is groots, woest en majestueus. Zoals altijd schieten woorden tekort om dit landschap te beschrijven. 

Het weggetje door het nauwelijks bewoonde deel van het Nationaal Park

Daarna volgt een stuk over een plateau. Hier is het vlakker en we zien verschillende kuddes schapen en koeien. Danilo vertelt dat families deze van oudsher in de zomer naar dit gebied brengen; in de winter gaan ze naar gebieden waar de omstandigheden minder hard zijn.

kunstmatig meer

Het derde deel van de route voert naar twee canyons. We zien de uitgesleten kloof van de droog gevallen rivier Susica en een verstild meertje, dat door smeltwater ontstaat maar inmiddels ook bijna is droog gevallen. 

Droog gevallen canyon

Meertje van gletsjerwater

Tot slot brengt de tour ons op het plateau van de Taracanyon. Nu we zo hoog zitten (2000 meter)  kunnen we ook beter de vergelijking met de Grand Canyon zien en begrijpen. Hoewel niet zo groots en breed als die wereldberoemde kloof in Amerika, zien we ook hier de lagen en de verschillende kleuren in de zich voor ons uitstrekkende rotswanden. Het is een prachtig en overweldigend gezicht.

De Tarakloof van bovenaf

Doordat er het laatste jaar nog een flink deel van de route is geasfalteerd, rijden we maar een klein stuk off-road. De rest van de weg is weliswaar heel smal en bochtig maar wel verhard. Het is met zijn bochten en stijgen en dalen een droomweg voor motorrijders, zo blijkt ons wel onderweg. Een gewone personenauto zou – met een hele goede kaart – de route ook wel kunnen rijden, zij het dat de chauffeur er zijn handen vol aan zou hebben. Met de camper was dit voor ons onmogelijk geweest. Wat ons betreft is het dus een aanrader om deze route als ‘jeeptour’ te doen en zo de pracht en schoonheid van dit onder UNESCO-protectie staande Nationaal Park te ervaren,

Gereden met de camper: 0 kilometer. Met de jeep van Summit ca. 100 kilometer. 

Overnacht: Camping Kod Boce   campercontact nr 19492

Weer: Half bewolkt met ook zon. ’s Avonds koud en ’s nachts onweer met hevige regen.  

Montenegro - Baai van Kotor

Rijden van Zabljac naar Baai van Kotor

Het regent, o wat regent het,

We horen het in ons warme bed.

Het klinkt wel knus, dat gekletter boven ons hoofd in de camper maar de regen zorgt deze zaterdagmorgen voor een lelijke streep door onze plannen om naar en bij het Zwarte Meer in het Nationaal Park te gaan wandelen. En chauffeur Danilo heeft het ons gisteren nog zo aanbevolen! 

Dag 30   20 juni  

Het Zwarte Meer ligt vanuit camping Kod Boce gezien een eindje door Zabljac heen, vlakbij het Informatiecentrum van het Nationaal Park. We vermoeden dat er vanuit de camping ook een doorsteek mogelijk is. Wandelen door bos en over onverharde paden met deze stortregen lokt echter niet De lucht is en blijft grijs en grauw en ook voor morgen zijn de vooruitzichten niet beter. Wachten op beter weer duurt dus te lang en met spijt in het hart besluiten we op te breken en richting kust te rijden.

De route van deze camperrit gaat van Zabljac via Savnik naar Niksic Daarvandaan westwaarts en vervolgens naar het zuiden, naar Morinj aan de Baai van Kotor. Het blijkt een uitstekend berijdbare weg, die vier jaar geleden in keurig geasfalteerde  vorm is klaar gekomen. We begrijpen niet goed hoe Montenegro dit met zijn minder dan een miljoen inwoners voor elkaar heeft gekregen maar maken er dankbaar gebruik van.  De weg kent één lange, onverlichte,  tunnel en rond Savnik de in deze streek onvermijdelijke haarspeldbochten. Het hele traject is 142 kilometer lang en daar doen we zo’n 3,5 uur over.

We vinden onderdak op Camping Naluka in Morinj. Het weer is hier inderdaad beter. We wandelen wat rond en houden verder een rustige middag. 

Gereden: 142 kilometer

Overnacht: Camping Naluka in Morinj  campercontact nr 27133

Weer: Regen en bewolkt, later opklaringen. 's Nachts hevig onweer

Baai van Kotor

Dag 31  21 juni  

We laten ons weer rijden vandaag. Ditmaal door het openbaar vervoer. Op zondag rijdt er iedere twee uur (doordeweeks ieder uur) een busje over de smalle weg langs de baai van Kotor naar de gelijknamige plaats. Het is een leuke rit van zo’n drie kwartier, waarbij we vanuit de bus een prachtig zicht hebben op het water van de baai en de omliggende bergen.

De baai wordt ook wel de zuidelijkst gelegen fjord genoemd. Afdalend vanuit de bergen gisteren drong inderdaad de vergelijking met de Geirangerfjord in Noorwegen zich even op, inclusief een cruiseschip.  

Langs de Baai van Kotor

Het busje rijdt door leuke plaatsjes als Risan en Perast, waar het op de terrassen langs het water deze zondagmiddag gezellig druk is.

Nog drukker is het in Kotor zelf, waar het busje ons aan de haven, vlakbij een van de drie stadspoorten, afzet.  Bij de Informatiekiosk is een gratis plattegrond van de oude stad te krijgen. 

Kotor - Buiten de muur is een markt

Binnen de poorten is het druk met toeristen. Kotor is dan ook de moeite waard; de oude stad bestaat uit een wir-war van met keitjes bestrate pleintjes, straatjes en steegjes. We dwalen er langs kerken, musea en kloosters en langs de talloze winkeltjes, barretjes en restaurantjes. De lange tocht naar boven, langs de muren naar het fort, laten we aan ons voorbij gaan. 

Stadsmuur

Halverwege de weg naar het fort op de top staat nog een kerkje

In de middag gaan we met de bus weer terug en eigenlijk hebben we dan het plan om in het gezellige Perast uit te stappen en met een latere bus verder te rijden naar de camping  Voor Perast liggen enkele eilandjes, die leuk zijn om te bezoeken, denken we. Maar weer dwarsboomt het weer deze plannen; de lucht boven ons hoofd wordt bedenkelijk donkergrijs We rijden dan ook door naar de camping en daar blijkt het inderdaad al stevig geregend te hebben.

Van Baai van Kotor naar Dubrovnik

Dag 32   22 juni 

Het is het voordeel van reizen met een camper: je kunt je plannen wijzigen!  Ons oorspronkelijk plan is om met de pont over te steken en via de hoofdweg naar Budva te rijden en later via dezelfde weg weer terug, richting Kroatië. Volgens de campingbaas is Budva echter nauwelijks interessant en vooral druk. Het zou ons zeker tegen vallen na Kotor, zo maakt hij ons duidelijk. 

Langs de kustweg

Herseq Novi

We gooien dus het roer om en rijden met de camper langs de mooie kustweg rechtstreeks naar Herceg Novi. Daar vinden we een parkeerplekje op een bewaakt parkeerterrein, net voor de Oude Stad.

Van de parkeerplaats kijken we op de huizen van Herceg Novi

'De stad met de duizend trappen' is de bijnaam van Herceg Novi. Zoveel waren het er zeker niet om in de oude stad (Stari Grad) te komen, maar enige honderden treden zijn we wel afgedaald en later weer opgeklommen. Herceg Novi bleek verrassend mooi. Ook hier weer kerken aan pleintjes en nauwe straatjes met vele treden. Net als in Kotor wonen en leven er gewoon mensen in het oude stadsgedeelte. Er hangt was, er bloeien bloemen in de tuintjes.

Dat de stad een warm klimaat heeft, is te zien aan de palmen.  

We brengen er gemakkelijk een paar uur door.

Daarna rijden we door, passeren de grens met Kroatië en vinden, niet ver van Dubrovnik, een plaatsje op Camping Kate in Mlini. 

Gereden: 61 kilometer

Overnacht: camping Kate in Mlini   campercontact nr 12784

Weer: Blauwe lucht, zonnig en warm

                                            Ga verder met Kroatië - Dubrovnik

Dubrovnik per camper

Naar Dubrovnik

Van Morinj in Montenegro tijden we met de camper langs de kust terug naar het Noorden. De grens met Kroatië, het laatste land tijdens onze rondreis door de West-Balkan, is niet ver. 

Eenmaal de grens gepasseerd, nemen we de tjjd om de oude stad Dubrovnik te bekijken.

Mostar

Naar Mostar in Bosnië-Hercegovina

Eigenlijk wilden we vandaag vanaf Camping Kate bij Dubrovnik een boottocht maken langs drie eilanden met een vislunch aan boord maar het is bewolkt en weeronline voorspelt onweer! We stellen de plannen dus wederom bij en rijden met de camper op ons gemak (we zijn een slak op reis, nietwaar) naar Mostar in Bosnië-Hercegovina. Het is een rit van 160 kilometer en daar rijden we zo’n drie uur over. 

Kroatie Split

Dag 36  26 juni                                                               Ga terug naar Bosnië - Mostar

Van Mostar naar Split

We rijden van Mostar in Bosnië weer naar Kroatië, naar Split. Een rit van zo’n 165 kilometer, waar we echter 3,5 uur over doen. We vermijden de tolweg en dat levert weer een mooie rit op door en over het platteland van zowel Bosnie als Kroatië. Door zowel de tolweg als de drukke kustweg links te laten liggen, komen we via kleinere wegen door de dorpen en stadjes van de streek. De bochtige en soms ook wel hobbelige weg slingert zich langs wijngaarden en over en langs de bergen.

Opvallend: de brandstofprijs ligt in Bosnië het laagst van alle bezochte landen (1,10 euro voor een liter diesel). Voor zover wij dat in die paar dagen kunnen beoordelen, lijkt de welvaart er op een soortgelijk niveau als in Macedonië te verkeren. Nog  ver van de Westelijke standaard, dus. Maar in Bosnië zien we wel enkele ‘echte’ supermarkten.

Dat geldt nog meer voor Kroatië. De groente- en fruitkraampjes langs de weg zijn grotendeels uit het straatbeeld verdwenen. Ook de minimarkets van 20 of 30 vierkante meter, volgepropt met allerlei kruidenierswaren, zoals  we die in Macedonië, Albanië en Montenegro zagen, missen we hier. Kroatië richt zich op het Westen en andersom. Hier kunnen we ineens weer boodschappen doen bij de Lidl!

Wat we wel missen zijn de kleine campinkjes, die we de afgelopen weken steeds tegen kwamen in de verschillende landen. Kleine, eenvoudige campinkjes, die stuk voor stuk werden gereven door enthousiaste, hartelijke eigenaren, die zich hoopvol inzetten voor een toekomst met inkomsten uit toerisme.

Hier aan de Kroatische kust zijn de campings veel groter, luxer en moderner. Niks mis mee, maar een andere sfeer.

Gereden: 165 kilometer

Overnacht: Camping Split in Stobrec 

Weer: half bewolkt met zon

Dag 37   27 juni   

Split

Vanaf de camping in Stobrec gaan we met de bus naar Split.

Trekpleister hier is het Diocletianus-paleis, dat een groot deel van het oude centrum beslaat. Het is begin van de derde eeuw ontstaan en dateert dus uit de Romeinse tijd. Het is ooit gebouwd als villa met vesting en torens en dikke muren en dat is hier en daar nog te zien. We kijken in de oude kathedraal, die ooit is gebouwd als mausoleum. Het hele complex van paleis , toren en kathedraal is via vier poorten te betreden. Buiten de muren domineren een brede boulevard met palmen en de havenkant.

Ook hier dwalen we door de straatjes, rusten we uit op een op Venetië geïnspireerd plein en slenteren we over de markt.

Het peristillium, waar de keizer zich aan zijn onderdanen vertoonde. 

Het peristillium is nu een gezellig pleintje

Plein vn de Republiek: Geïnspireerd op Venetië

In de kathedraal

Boulevard 

Vanuit Split vertrekken er boten naar verschillende eilanden

In de middag brengt de bus ons weer terug naar de camping.

Gereden met de camper: 0 kilometer

Overnacht: Camping Split in Stobrec  

Weer: Warm en zonnig.